It's festival time!

Vorige week ging er het gerucht, dat er een religieus feest aan de gang was in Mehrauli, een dorpje vlakbij Delhi. Het dorpje staat er al sinds mensenheugenis en is in de tussentijd niet veel veranderd. De bloemenmarkt verkoopt al 500 jaar ononderbroken zijn waar - zegt men - en iedereen leeft op, onder en tussen monumenten uit de Mughal tijd en eerder. De 'skyline' van het dorp wordt gedomineerd door een imposante Darga in Turkse stijl; een oude tombe, waarin een Sufi heilige begraven ligt. De tombe heeft uitzicht op de Qutb Minar, misschien wel het beroemdste monument van zuidelijk Delhi. Maar iedereen die denkt, dat je je hier in het epicentrum van moslim Delhi bevindt, heeft het mis. Dit is een gemengd dorp. En een keer per jaar brengen de hindoes bloemen van de tempel naar de darga, en brengen de moslims bloemen van de darga naar de tempel. En op de derde dag van het festival vieren ze samen feest op niet-religieus terrein. Het klinkt als een sprookje, zeker terwijl er in andere delen van India nog steeds bommen afgaan, maar dit festival wordt al sinds de Mughal tijd gevierd. De enige onderbreking was van 1942 tot 1961, toen het eerst door de Britten verboden werd, en toen later door Nehru weer werd opgestart.

Dit moesten we zien. Dus Neepa en ik togen met wat Bengaalse vrienden van haar naar Mehrauli. Het zou 's avonds beginnen, dus na een dagje werk regelden we een taxi naar Saket, een suburb van Delhi naast Mehrauli, waar we de vrienden zouden ontmoeten voor thee. Uiteraard ging alles op een Indiaas tijdschema, dus toen we iedereen verzameld hadden en eindelijk aankwamen lagen overal bloemen, maar was de optocht al langsgeweest! Het gaf niets. Eigenlijk was het dorpje misschien op deze manier nog wel imposanter: de hindoe tempels en Mughal monumenten boezemen veel ontzag in, in het donker. Het enige licht komt van een paar winkeltjes die flikkerende Divali lampjes verkopen, dus de schaduwen dansten op de koepels van de darga. Het is een dorp in de stad; je ziet de lichtjes van Delhi in de verte, maar voor je zijn de wegen onverhard, sjokken de koeien langzaam langs je heen en is iedereen al lang vergeten op wat voor grond ze wonen. De samosa-verkopers slaan geen acht op de duizend jaar oude ghat voor hun neus, en kinderen spelen tikkertje rondom de dikke zuilen van de moskee.

Divali was heel wat minder vredig. Het feest van de lichtjes die het duisternis moeten verdrijven, heeft niets van de bezinning die je zou associeren met het aansteken van kaarsjes in familieverband. Het lijkt misschien meer op een hele, hele lange oudejaarsavond. Alle mensen die diensten voor je doen, komen langs voor een 'Divali-gift' - een 'vrijwillige bijdrage' die wij alleen kennen van de jongen op de stoep die je in zijn krantenwijk heeft, en een kerst/oudejaars zakcentje krijgt. Hier zijn het er heel wat meer; de sweepers, de bewakers van het gebouw, de wasman, de krantenman, de klusjesman... maar het hoort erbij, en ik doe mijn best om voor iedereen ongeveer een gelijk bedrag klaar te hebben liggen. Dat kostte heel wat tripjes naar de dichtstbijzijnde kantine voor wisselgeld, maar het is gelukt. Iedereen op straat wenst je vrolijk 'happy divali', maar toen ze vier dagen later nog steeds om Divali fooien vroegen heb ik toch voorzichtig de lijn getrokken. Ik weet dat ik een blonde buitenlander ben, maar ik ben geen pinautomaat!

Op Divali zelf ben ik met mijn pseudo-familie in Delhi gaan eten: Suba, Bev en Maria, drie andere (PhD)studentes die hier zitten. Suba en Maria worden vanaf 4 november mijn huisgenootjes, wanneer ik eindelijk naar mijn permanente kamer verhuis! Het huis zelf is van Suba's familie, die in Amerika woont maar nog steeds hier een pand heeft. We moesten dus de familie-eer hooghouden, en keurig net als alle andere fatsoenlijke gezinnen in de buurt het hele terrein versieren met zelfgemaakte olielampjes. Dat koste heel wat gepruts- ik geloof dat vooral Maria en ik nog niet eerder veilige kaarsen hadden gefabriceerd uit aardewerk, olie en bolletjes ongedraaide katoen! Maar het resultaat, toen het donker eenmaal inviel, was prachtig. Maar na een uurtje of zes werd iedere conversatie onmogelijk door het vuurwerk dat door de hele stad werd afgestoken. Al dat illegale Chinese vuurwerk dat te zwaar is om in Nederland te worden verkocht? Dat steken ze dus hier af. Ruiten sneuvelen, huizen trillen en door de straten hangt een dik pak rook dat langzaam de huizen intrekt. Tegen middernacht konden we elkaar zelfs in de huiskamer nauwelijks meer zien door een dikke mist die naar buskruit rook.

Toen het buiten weer wat rustiger werd en ik een taxi naar huis nam (met al het rondvliegend vuurwerk liever een dichte auto dan een open riksha), zag ik weer wat politie agenten en soldaten voorzichtig opgelucht kijken. Divali brengt voor hen een grote angst voor aanslagen met zich mee: 16 miljoen mensen zijn op de been in de stad, en in het lawaai en de drukte zouden echte ontploffingen bijna niet te onderscheiden zijn van het vuurwerk. In Delhi is alles rustig verlopen, maar dat gold niet voor Assam: waar iedereen voor vreesde, is daar gebeurd: Divali aanslagen. De chaos is vreselijk. Wat iedereen het meest steekt, is dat het Divali was: het zijn vooral gezinnen die getroffen zijn, en veel vrouwen en kinderen. Normaal praat hier niemand echt over het noord-oosten; het zou net zo goed een ander land kunnen zijn. Nu is Divali heel eventjes een verbinde factor, en is het hele land verontwaardigd. De protestposters hangen alweer op de universiteit. Het lijkt Amerika wel - geen gebeurtenis wordt ongemoeid gelaat om de verkiezingen te winnen. Grappig genoeg komen de uitslagen van de Amerikaanse verkiezingen ongeveer gelijk binnen met die van de Student Union, ik ben benieuwd wat voor effect dat creeert op campus straks. Wordt vervolgd!