Profile
Blog
Photos
Videos
Ik wilde dat ik een foto kon posten van de reading room van het archief, maar dat mag niet! Bovendien is de verstilde sfeer ook niet vast te leggen. Het is boven alles precies wat je je voorstelt bij een bureaucratisch instituut in de tropen. Al mijn files (dus uit de jaren '20 en '30) zien er erger uit dan de 17e eeuwse VOC manuscripten in het Nationaal Archief, en zijn doorgaans bedolven onder stof, schimmel, of beide. De helft van de files is zoek, en de andere helft bevat bladzijden die in de lengte doormidden zijn gescheurd en waarvan de andere helft ontbreekt. Ik zit aan een klein houten bankje te schrijven, en in de hoek van de kamer slaapt een archivaris, die twee keer per dag wakker wordt om mijn aanvraagbriefjes aan een ander meneertje door te geven. Mijn laptop is het enige moderne in de kamer, maar ook die begint langzaam bruin te worden. Ik weet niet wat voor stof er hier in de lucht hangt, maar aan het einde van de dag zijn je vingers zwart en haal je net zo piepend adem als de slapende archivaris, die een astma-inhalator op zijn bureau heeft liggen.
En toch: nu ik het zo opschrijf klinkt het veel erger dan het is. Hoewel het hele systeem wat lethargisch is, krijg ik de belangrijkste files wel te zien, en zit er inmiddels een pagina of 35 (single-spaced!) aan archiefmateriaal in de laptop! En ik vind de prachtigste dingen. Nuttige dingen, maar ook gewoon leuke dingen die ik verder niet per se hoef te weten voor mijn onderzoek, maar die te prachtig zijn om over te slaan. Ik heb namelijk sterk het vermoeden dat de koloniale collectie van de British Library een klein beetje is gekuist! Wat ik in Engeland niet vond, maar hier wel, zijn de kleine dagelijkse blunders van het apparaat - met name het postkantoor van Calcutta, dat natuurlijk alle verdachte post openstoomde, las, kopieerde en weer terug in de envelop stopte. Een kleine greep: je krijgt files langs waar de post wordt onderschept, naar de intelligence officer gaat, gelezen wordt, en in plaats van naar de uitgaande post, weer naar de inkomende post gaat. Zodat daar weer een meneertje hetzelfde pakketje onderschept, naar de intelligence officer stuurt... en zo door ad infinitum. Dan blijf je wel bezig! Maar de mooiste blunder was wel het censureren van de post van Tagore, die toen al Nobelprijswinnaar van de literatuur was en niet bepaald op een watchlist stond. De man maakte op een goede dag zijn post open (die er opzettelijk uitzag alsof het nooit was geopend), en vond in de envelop een brief uit Duitsland, EN een brief uit Dakka! Daar had iemand even niet opgelet dat er al een brief in de envelop zat... dan val je aardig door de mand. Verkeerd teruggestopt!
En verder: ik kijk naar de toeristen om me heen in het backpackersghetto waar ik slaap, en bedenk dat die niets origineels aan het doen zijn. De archieven leren mij dat de regio in het begin van de jaren '30 OOK volzat met hippies! In mijn zoektocht naar een stel Japanse geheim agenten die werden geschaduwd kwam ik langs ene meneer Hoffman, alias Brahhmachari Gobind, een Duitse christen die tegenwoordig als boeddhist dor het leven ging; Amerikanen die eruit zagen als rondreizende saddhus omdat ze zich bekeerd hadden; een Oostenrijkse moslim (Baron Omar xxxxbach) en wat al niet meer. En extreme sporten? Ook niets nieuws! In 1932 was er een groep Duitsers die met zelfgemaakte rubberen kano's de Ganges af gingen varen, en dan de kust van ZO Azie langs, om uiteindelijk de Beringstraat over te steken. Juist. Ik heb niet kunnen vinden of ze het hebben gehaald.
En nog even voor de India-gangers onder jullie: wisten jullie dat er 8 mensen in een riksha passen? Die kleine groene driewielertjes fungeren hier als mini-busjes, die vaste routes rijden waar je kan instappen voor 6 rupee. Ze rijden me direct naar het archief, maar een beetje griezelig is het wel - ze worden een beetje topzwaar, dus kunnen niet te hard door de bocht, en zeker tijdens de spits moet iedereen wel even kijken waar de armen, tassen en andere uitsteeksels zitten, voordat die geraakt worden door iets anders dat rijdt... maar het gaat een heel stuk sneller! Lopen in de spits is eigenlijk niet echt aan te raden, maar een taxi zit gewoon een uur vast. De riksha's weven zich overal doorheen, met alle schoolkindertjes, oude vrouwtjes, arbeiders en mensen in pak die er aanhangen...
- comments