Profile
Blog
Photos
Videos
Madrugada
We zijn de jungle in geweest . Ja in het 'echt'. We hebben gekampeerd in de open lucht langs de Amazone. Met wij bedoelen we hier: Rob en Miranda, de gids en twee lokale gidsen/assistenten/dragers/chauffeurs etc. Je gaat namelijk niet zo maar op jungletrek, zo blijkt; dat gaat op z'n koloniaals - alles moet mee voor vier dagen: mineraal water, eten drie maal daags, fruit en sappen, etc. Daar heb je behoorlijk wat menskracht voor nodig. In ons basiskamp (de 1e nacht) was ook nog een vrouw die voor ons kookte, dus in totaal zijn zo'n 5 mensen min of meer full time bezig geweest met het in leven houden van 2 tere toeristen.
Nu stikt het in het Amazonegebied van leven. Als we de planten even negeren (moeilijk zat als elke tweede plant doorns heeft die door rubberlaarzen heen kunnen), durven we te stellen dat God zich tijdens de schepping de meeste tijd heeft bezig gehouden met het maken van insecten en wat daarop lijkt: er schijnen nu zo'n 1 miljoen soorten bekend te zijn, en volgens schattingen van wetenschappers nog zo'n 30 miljoen soorten onontdekt... Hij heeft daarop ook aanzienlijke creativiteit los gelaten. De rest, met name de zoogdieren, lijken daarbij vergeleken maar iets wat je doet om je materiaal op te maken..
Wat feiten en superlatieven voor de liefhebbers: het Amazonegebied is het grootste regenwoud ter wereld. De Amazonerivier is de grootste rivier ter wereld, whitewater, en bijna de langste met 6.448 km (net na de Nijl). Op sommige plaatsen is hij maar liefst 65 km (!) breed. De diepte varieert sterk per seizoen, op sommige plaatsen tot zo'n 62 meter, maar gemiddeld rond de 12 meter. Het is het grootste zoetwater ecosysteem ter wereld en reservoir voor maar liefst 1/5e van het zoetwater op aarde. De gemiddelde regenval is 250-400 cm/jaar. Het Amazonegebied heeft de grootste diversiteit aan vogels, planten en insecten ter wereld.
Het tropisch regenwoud herbergt de grootste soortenrijkdom per hectare ter wereld: tot 300 soorten bomen per hectare (plus vele soorten orchideeën, bromelia's, lelies, etc - zgn. epiphytes), over vijf lagen. Verder in totaal ruim 2.000 soorten vogels, evenzovele vissoorten, en 300 soorten zoogdieren - en dat is dan nog het deel dat bekend is.
Dat er veel soorten zijn, wil echter niet zeggen dat er veel individuen zijn van elke soort. Dus je kunt uren door het regenwoud lopen zonder zoogdieren te zien. Vogels zie je wel veel. En insecten, die zie je dus overal. Die zijn niet alleen talrijk in soorten, maar ook in individuen en ze beschouwen mensen, met name toeristen, als een wandelende snackbar. Repellent met minimaal 40% deet ook tegen de muggen is onmisbaar, een lange broek en eigenlijk ook lange mouwen zijn zeer gewenst. En rubberlaarzen, daar loopt iedereen hier op.
Voeg hierbij temperaturen van rond de 30-35 graden met een luchtvochtigheid van 85-98% en je krijgt een beeld waarom er zoveel mensen nodig zijn om een toerist in leven (of nou ja: enigszins comfortabel) te houden. De luchtvochtigheid is met name erg wennen omdat je zweet niet of nauwelijks verdampt, dus je koelt maar heel moeilijk af. Onze kleren waren in no time bezweet. We (lees: Rob) hebben geprobeerd ze te wassen in de Amazone. Die neemt echter heel veel slib mee, dus je vervangt het zweet dat er deels uit gaat, door zand. Dat ruikt in ieder geval minder sterk (vond R). Mensen reageren ook verschillend op de hitte en vochtigheid. M. heeft minder problemen met de omstandigheden dan R. (maar zij is dan wellicht ook de enige persoon die 's avonds een thermoshirt aan heeft in de jungle).
Overigens, er is zoveel meer te vertellen over het Amazonegebied, zowel qua natural history als de culturele en koloniale geschiedenis; we willen jullie hier echter in deze blog niet mee vermoeien ;-) Een aanrader voor geïnteresseerden is de zeer leesbare Bradt-gids The Amazon, plus voor fanatici de uitgebreide leeslijst die hier achterin staat.
Met dat alles, was het echter een fantastische ervaring!!!
Wat hebben we precies gedaan? Een combinatietrip van jungle (terra firme) en semi-flooded forest (várzea). Dit laatste is jungle dat periodiek overstroomd. Op het ogenblik staat de Amazone heel laag (lager dan normaal gesproken rond deze tijd), waardoor een groot gebied van het flooded nu droog staat (er kan in het natte seizoen gemakkelijk 10-15 meter water staan waar wij liepen). Heel bijzonder, je loopt dan eigenlijk constant tussen boomwortels. Beetje alsof je in een reusachtig mangrovebos rondwandelt... daarover zo meer.
De eerste twee dagen hebben we doorgebracht aan de andere kant van de rivier, op zo'n twee uur varen vanaf Leticia en vervolgens een stuk lopen van de rivier af. De tochten hier vonden plaats vanuit een vaste plek waar een drietal cabañas stond (maar wij waren de enige gasten) met een simpel bed, koude douche (warm heb je in principe ook niet nodig), zonder elektriciteit (maar met complementary vogelspin). Eigenlijk zouden we hier maar één nacht blijven en ook de tweede nacht in een hangmat slapen, maar Rob werd niet lekker, waarschijnlijk iets verkeerds gegeten. Een hele dag lopen met rugzakken en midden in de jungle in een hangmatje slapen is dan niet realistisch noch aantrekkelijk - vandaar dat we de tweede nacht ook in de cabaña hebben geslapen en vanuit deze lokatie tochten hebben ondernomen. Het regende de tweede middag en avond ook fors (als in: zware tropische stortbui die niet ophield) dus dit was wel jammer maar gezien de omstandigheden niet zo heel verkeerd. Een goede gelegenheid om de hangmatten enerzijds en de geneeskrachtige werking van een lokale plant anderzijds te proberen... hiervan werd een kruidenthee getrokken die goed leek te helpen.
Vanuit de cabaña hebben we tochten gemaakt door het 'hoger gelegen regenwoud' (terra firme), de echte jungle dus zoals we hem ons hadden voorgesteld. Primary forest! We liepen met lokale gids(en) uit een nabijgelegen Yagua-dorpje over smalle paadjes en soms dwars door een stuk forest. Echt een prachtige omgeving, alleen al qua natuur met aparte vormen en kleuren; verder veel grotere en kleinere vogels gezien en gehoord, veel insecten, paar slangen, aapjes e.a.
Erg goede lokale gidsen die de kleinste dingen en dieren zagen en ook geregeld iets vertelden over geneeskrachtige eigenschappen van planten of bijvoorbeeld lianen die water in zich hebben. Top!
Opvallend is dat locals eigenlijk niets meenemen als ze op pad gaan, behalve soms een blowgun (als ze gaan jagen = blaaspijp) en altijd standaard een machete: zeer geschikt om een weg te banen door het woud, om lianen te 'slachten' voor water en vooral ook om giftige slangen en andere minder prettige situaties het hoofd te bieden mocht dat nodig zijn.
We zijn door een Ticuna-dorpje gekomen en hebben wat uitgebreider een bezoek gebracht aan een Yagua-dorp. Een behoorlijke oppervlakte rond dit dorp is tot reservaat verklaard. De stamleden verlaten het gebied in de praktijk niet of nauwelijks. Er leven ca. 800 Yaguas in en om het dorp, en ze trouwen alleen met stamgenoten. Kinderen gaan een paar jaar in het dorp naar school (geschonken door een Zweedse organisatie). De gemiddelde gezinsgrootte is 2 ouders en 5 kinderen. Het stikt in het dorp (en überhaupt in de armere gebieden van Colombia en Peru) sowieso van de kinderen, hoewel gemiddeld vijf al een afname is van 50% t.o.v. een aantal jaren geleden.
Het is een gemeenschap van vooral jagers en verzamelaars, met zeer beperkt gebruik van geld. Ze staan bekend om hun kenmerkende cultuur, en als onderdeel hiervan ook het handwerk. De verkoop hiervan levert af en toe (beperkt) iets op, evenals het gidsen voor toeristen, zoals voor ons. In het dorp lijken mensen redelijk 'welvarend', tenminste in de zin van voldoende voedsel, degelijke lokale huisjes en dergelijke, maar de kans om het dorp uit te komen lijkt nihil vanwege gebrek aan middelen alsook passende mogelijkheden (in opleiding, vaardigheden) om zich in de stad te redden. De mogelijkheid om dingen aan te schaffen is vanwege gebrek aan geld ook zeer beperkt. De meeste mensen lopen wel in shirt en broek, maar standaard minimaal erg verwassen en veelal in slechte staat. Er zijn nog dorpen waar mensen in de oorspronkelijke kleding leven (van palmbladeren e.a.) dat eigenlijk veel beter aan de omstandigheden in de jungle is aangepast. Echter, in de dorpen die binnen een paar uur lopen van de rivier afliggen is inmiddels zeker 'Westerse' invloed merkbaar en onvermijdelijk.
Wij waren aan eind van de middag in het dorp en er hing toen een relaxte en gezellige sfeer en stonden en er zaten overal groepjes mensen te kletsen. Kinderen lopen rond met aapjes, papegaaien en andere dieren op de schouders want 'huisdieren' zijn erg geliefd (de favoriet van M: een aanhankelijke luiaard... zie foto's).
Rond het dorp wordt er veel verbouwd, regelmatig gejaagd en lijkt het bestaan in de jungle daarmee prima, doch erg hard werken. Gezondheidszorg is primair 'lokaal' (waarbij de eigenschappen van planten uit de jungle en de kennis daarvan bijzonder interessant en soms ronduit indrukwekkend zijn!), soms is er een lokale kliniek (een enkele keer opgezet door een buitenlander) en tenslotte - maar een stuk lastiger en niet voor iedereen betaalbaar/bereikbaar - wanneer men echt iets ernstigs heeft gaat men naar Leticia of zelfs Iquitos met de boot.
Terug naar de trip. Met name het kamperen langs de Amazone was echt geweldig! Ergens aanmeren in de middle of nowhere (hoewel, eerlijk is eerlijk er zijn uiteindelijk veel kleine dorpjes en hutjes langs de Amazone), slapen in een hangmat met klamboe (redelijk comfortabel!) en koken op een kampvuur... super en voor herhaling vatbaar :-). Om 4.30 uur 's ochtends opstaan, met de boot erop uit om op de Amazone de zonsopgang mee te maken, daarna op Piranha's vissen, zwemmen in de Amazone; niet iets wat we snel zullen vergeten..!
Wat we ook niet licht zullen vergeten is de laatste jungle wandeling, die in plaats van 2 uur ruim 4 uur duurde omdat de lokale gids niet helemaal zeker meer was van waar we waren. Het begon al omineus toen hij bij het begin van de wandeling opmerkte dat het pad onbegaanbaar was (wij zagen überhaupt geen pad) en we een andere route moesten nemen. Die was voor ons echter bijna net zo onbegaanbaar: we hebben bijna 4 uur achter een man aangelopen die zich met een machete een weg aan het banen was door primair semi-overstroomd regenwoud. Letterlijk. Dat betekent klimmen over en duiken onder stammen, het vermijden van lianen die zich aan je vastklemmen, voorkomen dat je wegzinkt in moeras (niet geheel vlekkeloos), een dunne boom omhakken om over een stroom heen te komen (goed voor het trainen van ons evenwichtsgevoel en vooral ons zelfvertrouwen achteraf) en, met name, je gids in de gaten houden want die had zo'n hoog tempo dat we hem bij tijd en wijle kwijt waren. Gelukkig hadden we een tweede persoon bij ons (die ook extra water droeg, we hebben er een liter of 4 doorheen gejaagd) die een goed richtingsgevoel had en wat meer oog voor ons.. Wel hebben we tijdens deze tocht de grootste waterlelies ter wereld gezien: Victoria lelies (Victoria Amazonica/Regia), tot maar liefst 2 meter doorsnede.
Dit gedeelte van de Amazone staat onder meer bekend om de grijze en roze (!) dolfijnen die er rondzwemmen. Met de peke-peke erop uit om ze te spotten en diverse dolfijnen gezien. Schitterend.
Een van de allermooiste ervaringen van de Amazone tot nu toe zijn eigenlijk... de geluiden. En dan vooral 's avonds laat, 's nachts en helemaal tegen de ochtend als het bijna licht wordt (de madrugada ). Nog nooit zoiets gehoord, indrukwekkend. In de jungle is het echt een herrie dan... maar erg mooi en fascinerend om naar te luisteren.
Het mooiste geluid wat ons betreft: de Oro Pendula. Ooit van gehoord? Het is een zwarte vogel met geel, die hangende nesten heeft. Poging gedaan om iets op te nemen, zullen kijken of dat valt te posten, of anders een aanrader om even te googelen op een verloren moment :D
- comments
Monique Gaaf!!!!