Profile
Blog
Photos
Videos
Dit is alweer mijn derde week in Haydom hospital. Het heeft me twee lange dagen in een, hoe anders, overvolle bus en landcruiser gekost om hier te komen. De weg hier naar toe is prachtig. Van de Usambara Mountains naar Arusha was het voornamelijk steppe landschap, met af en toe een berg in de leegte. Vanuit Arusha begint het geleidelijk aan steeds heuvelachtiger te worden. Onderweg kwamen we veel Masai tegen die een grappig gezicht boden terwijl ze in hun traditionele kleding en met hun herdersstaf op een krakfiets reden. Masai jongetjes van nog geen zes jaar oud dwalen met een kudde koeien over de valkten. Onvoorstelbaar, de verantwoordelijkheid die kleine kinderen hier krijgen. Wat me ook opviel was dat water halen ook een zware taak is die kinderen hier moeten vervullen. Meisjes van nauwelijks vier jaar met een emmer van 10 liter water op hun hoofd is heel normaal hier.
In de landcruiser op weg naar Haydom was ik de enige blanke. Grappig dat ik blanke zeg omdat ik mezelf donker vind in Nederland. Maar hier is iedereen die niet zo donker is als een Tanzaniaan blank, een Mzungu. Toen ik zonnebrand op mijn armen en gezicht smeerde vroegen mijn medepassagiers wat ik deed. Ik legde het ze uit en ze kwamen niet meer bij van het lachen. Een opa bekeek mijn huid met medelijden, wees trots op zijn eigen donkere huid en zei: `My skin, not weak, very strong in the sun. You poor Mzungu!` Voor hen is de zon op hun huid zoiets natuurlijks dat ze het gek vinden dat iemand iets zou moeten smeren omdat hij anders verbrand.
Eindelijk in Haydom aangekomen kreeg ik een kamer in een huisje op het ziekenhuis terrein, dat ik samen met drie andere meiden deel. We hebben een eigen binnenplaats waar we ongestoord kunnen bijbruinen, en hebben zelfs een douche met stromend, soms warm water! Erg luxe, vergeleken met mijn eerste week in de Usambara`s, waar ik me moest wassen met een emmer, meestal koud water. In Tanzania leer ik weer te genieten van de kleine, in Nederland, vanzelfsprekende dingen!
Haydom Lutheran Hospital, HLH, is een groot ziekenhuis met 400 bedden. Eigenlijk is het 350 bedden, maar er zijn 400 patienten. Sommigen delen gezellig een bed. Het wordt gerund door de Noorse Olsen familie, wiens grootvader het in 1955 gesticht heeft, en het wordt gesponsord door bedrijven en particulieren uit Noorwegen.
Elke dag begint om 7.30 met een overdracht, waarna iedereen naar Sala, de kerk, gaat voor het prachtige zingen van het koor, een korte preek en de algemene mededelingen van die dag. Daarna is de radiologie bespreking, waarna de rondes over de afdelingen beginnen. Ik loop mee op de chirurgie afdeling. Gedurende mijn eerste paar dagen moest ik wennen aan de stank en de hitte in de overvolle zalen, het feit dat de verpleegkundigen keer op keer opdrachten niet uitvoerden nadat het voor de zoveelste keer gevraagd is en nog meer dingen die niet logisch en ordelijk verlopen zoals in een Nederlands ziekenhuis. Ik wist dat dit zou gebeuren uit de paar boeken van tropenartsen die ik gelezen had, en ik had me voorgenomen om me er niet aan te ergeren en vooral om het niet te willen veranderen. Maar het is moeilijk, omdat ik WEET dat het beter kan.
Als de zuster de wond 3x per dag had schoongemaakt was het been van de twintig jarige jongen niet geinfecteerd geraakt. Als de vroedvrouw de acht maanden zwangere vrouw die haar baby niet meer voelde bewegen niet had weggestuurd met geruststellende woorden, zonder een echo te maken, had de baby er misschien met een keizersnede uitgehaald kunnen worden en had hij geleefd. Als het uitgedroogde meisje op de intensive care haar infuus met vloeistof had gekregen had ze nog geleefd. Er heerst hier een cultuur waarin vragen stellen en toegeven dat je het niet begrepen hebt taboe is, met als gevolg veel foute en niet uitgevoerde opdrachten. En de patient betaalt de prijs, soms met zijn leven. Ik voel me erg machteloos hierbij en geef het net als de andere artsen op als er herhaaldelijk niet geluisterd wordt, anders loop ik de hele dag gefrustreerd rond. Ik wilde dat ik wat mensen kon ontslaan hier, maar daar schijnen ze niet aan te doen. Zelfs personeel dat de grofste fouten maakt of gewoon een dag niet komt opdagen wordt niet ontslagen!
Niet alleen wegens onkunde en onwil gaan er levens verloren maar vooral door gebrek aan medische apparaten en medicijnen die we als zo vanzelfsprekend beschouwen in Nederland. Een pasgeborene met ademhalingsproblemen moest beademd worden. Een zuster heeft de hele nacht met haar hand de beademingsballon in- en uitgeknepen. Toen de baby de volgende ochtend nog steeds niet zelfstandig ademde hebben de artsen besloten de behandeling stop te zetten. Misschien had dit kind het in Nederland wel overleefd omdat het aan beademingsapparatuur zou hebben gelegen.
Hygiene is nog een ander punt. Watertekort, personeelstekort en beddentekort zorgen voor overvolle stinkende zalen met soms wel twee ongewasse patienten in een bed. Zelfs op de gangen liggen patienten. Insecten schieten langs de muren en vliegen kruipen over de geinfecteerde wond van de een om even later te vliegen naar de schone wond van de ander. Op de gynaecologie afdeling liggen pasgeboren baby`s zonder luier met hun moeder in bed. Daar hangt een nog meer misselijk makende stank dan op de chirurgie afdeling.
Na de eerste cultuurschok begint het echter nu te wennen en zie ik ook de goede kanten door het vuil heen. Een meisje van acht dat kokend water over zich heen heeft gekregen, waardoor de helft van haar lichaam verminkt is, lacht elke keer vrolijk als we langs komen, ondanks de pijn die ze moet hebben. Mensen zijn zo taai hier. Ze zijn gewend dat het leven veel lijden en pijn met zich mee brengt en accepteren het gelaten zonder verbitterd te raken. En altijd is er die gemeende warme glimlach op hun gezicht. Ik kan niets anders dan bewondering voelen voor deze mensen die het zo moeilijk hebben, en toch gelukkig lijken, in ieder geval niet ongelukkiger dan wij.
Ik heb ook al veel gelachen hier. Een week voordat ik kwam werd een jager binnen gebracht, die van rol had gewisseld met zijn prooi, een olifant. De olifant heeft een extra gat in de billen van de man geprikt door hem aan zijn slagtand te spietsen. De jager kan het gelukkig nog navertellen zonder al te veel schade.
In het dorp, vlakbij de poorten van het ziekenhuis, preekt een man een paar avonden per week met een erg luide irritante stem, versterkt door een microfoon. Een paar kwajongens hebben op een avond zijn microfoon gestolen om hem de mond te snoeren. Een paar dagen later staat hij er opnieuw, nu met een nog grotere microfoon!
Gisteren hadden we een man die tijdens een ruzie door zijn broer met een pijl in zijn voorhoofdsholte is geschoten, op een haar na de hersenen gemist. Een hilarisch gezicht op de rontgenfoto. En de man met een drain vanuit zijn waterhoofd naar zijn maag: bij het uithalen van de drain miste de arts een groot stuk van de slang. Na lang zoeken bleek het uit zijn anus te steken!
Het lijkt luguber om over dit soort dingen te lachen, maar het helpt om te relativeren. Sommige dingen zijn zo belachelijk dat je er om moet lachen!
Om andere dingen kan ik wel huilen. De vrouw waarvan twee vingers en een duim zijn afgehakt en die over haar hele lichaam en hoofd diepe snijwonden heeft, toegebracht met een panga, een soort machete, na een ruzie met haar man. De panga wordt hier vaak gebruikt als woorden tekort schieten. Een paar mannen per dag worden gehecht nadat ze ruzie hebben gemaakt met een panga dragend persoon.
De meest voorkomende ziektes hier zijn malaria en tuberculose. HIV komt onverwacht weinig voor, maar 3-5% van de bevolking, wat uitzonderlijk laag is vergeleken met de rest van Tanzania. Verder zijn er veel wonden van schorpioenen en slangebeten, motor ongelukken, en buikgriepen en botontstekingen door de slechte hygiene.
Na de rondes over de afdelingen hebben we lunch. In de middag assisteer ik de chirurg op de OK, waar ik vergeleken met mijn vorige coschappen, veel mag doen. Gisteren leerde de chirurg me hoe je een plaat over een gebroken bot zet. Ik mocht zelf boren, de schroeven erin draaien en de verschillende lagen van spier, fascie en huid hechten.
Ik kan zeggen dat ik de afgelopen drie weken een compleet nieuwe medische wereld heb leren kennen!
- comments