Profile
Blog
Photos
Videos
De koptische kloosters van Saint Paul en Saint Anthony liggen midden in de Eastern Desert van Egypte en dateren van de 4de eeuw - daarmee de oudste kloosters die doorlopend in bedrijf zijn geweest, en de bakermat van de monastieke traditie. St Anthony dan, want Saint Paul was een eeuw lang buiten bedrijf omdat bedouinen alle monniken hadden vermoord. In geval van aanvallen kon je het klooster alleen nog binnen in een mandje aan een touw, a la Meteora. Je kan in principe van het ene klooster naar het andere wandelen (wat sommige mensen doen als pelgrimage, want het zijn twee van de heiligste sites voor kopiten) maar dat wordt niet geadviseerd - in 2001 is er nog een toerist dood gegaan van de dorst onderweg. En niemand die je daar vindt, want de woestijn is hier echt leeg. Reizen gaat dan ook niet makkelijk; met het openbaar vervoer hoef je het niet te proberen (teveel legercheckpoints, en je wordt bij een afslag kilometers van het klooster gedropt, wat hier niet fijn is - zie de dode toerist) en met een eigen auto moet je onder escorte. Wij hadden geluk, want we hadden een auto met koptische chauffeur.
Deze kloosters liggen daarmee volledig in the middle of nowhere - dat is uiteraard ook de bedoeling als je God in de woestijn zoekt - en daarmee ook buiten het reisprogramma van bijna alle toeristen. Dat betekent, dat bezoekers daadwerkelijk met open armen worden ontvangen. Bij het klooster van St Paul vielen we meteen met onze neus in de boter, want daar recipieerde die dag een levende heilige. Een lange rij kopten stond te wachten om door hem aangeraakt te worden (en daarmee genezing of in het algemeen een oplossing voor hun problemen te krijgen). Wij werden enigzins vooraan in de rij geplaatst - we voelden ons nogal opgelaten, maar protest hielp niet - en na een paar minuten en veel trappetjes en gangetjes zat er inderdaad een oude man op de grond, ondersteund door een jongere monnik. Hij leek niet meer helemaal bij zinnen (dat mag een echte heilige natuurlijk ook niet zijn) maar aan de sfeer die de pelgrims in de kamer creeerden werd meteen tastbaar met wat voor ontzag ze daar stonden. Een voor een kusten ze de hand van de man. De man zelf peuterde ondertussen nog even flink in zijn neus. Hij leek ook blind - maar mijn hand pakte hij een tweede keer vast, want hij had duidelijk geen vrouw verwacht; dat merkte hij dan weer wel. Gek genoeg was het allemaal heel indrukwekkend - iets van het gevoel van de andere pelgrims slaat blijkbaar toch over op jezelf.
Verder hebben we de hele ochtend gediscussieerd met de broeder die ons rondleidde. Dat was prachtig, want het was heel duidelijk hoeveel hij van het klooster hield, en hoezeer hij in buitenstaanders geinteresseerd was. Hij leidde ons langs de grot waar St Paul als kluizenaar woonde, de kerkjes, het wonder van de bron (het klooster ligt hoog in het droogste stukje Egypte, en toch is er grondwater dat voldoende geeft om de gemeenschap in stand te houden) en de molen waar ze hun meel zelf maalden - totdat in de jaren vijftig auto's arriveerden en ze naar Beni Suef toe konden). Nadat we alles hadden gezien bood hij nog thee aan, en hebben we nog een uur verder gepraat. Echt een magische plek, 70 monniken midden in de woestijn.
Dat gold ook voor het nog grotere St Anthony. Dit klooster had iets minder van de contemplatieve stilte van St Paul, maar dat kwam vooral door Father Ruais, een olijke monnik op leeftijd die ons rondleidde. Als karikatuur van de middeleeuwse broeder was het een legendarisch figuur, maar het was wel een oude snoeperd! Niettemin: het was fantastisch om zulke oude woestijnkloosters in zo'n setting te bezoeken, en ook om daadwerkelijk met enthousiasme en grote verhalen te worden onthaald. Het maakte niet uit of je kopt was of niet; je doet aan alles mee, en we zijn twee keer met olie gezegend bij respectievelijke heiligengraven. Fantastisch! Nu weer terug naar de bustle van Cairo...
- comments