Profile
Blog
Photos
Videos
De busrit naar Sapa was niet plezierig, maar dat was nog een avontuur. Onderweg naar Phnom Penh staat de airco vol te blazen, wat op zich niet vervelend klinkt, maar wel als de airco boven je hoofd koude druppels lekt. Gelukkig duurt de busrit een uur korter dan verwacht en stap ik om 5 uur 's ochtends onder de drup vandaan de warme buitenlucht in. De tuktuk brengt me naar het Mad Monkey hostel waar ik later op de dag Andrew en Maddy weer zie. Het is nu al levendig in de hoofdstad. We rijden langs de rivier met de opkomende zon op de achtergrond. Op de voorgrond wordt er op de brede kade in verschillende groepen aan aerobics gedaan, een balletje overgetrapt en zijn mensen al onderwegweg naar kantoor.
In Phnom Penh bezoeken we in een dag de Killing Fields (klik voor meer info), en het Tuol Sleng museum (lees vooral de Engelse versie voor meer informatie). Bij de Killing Fields krijg ik zowaar een Nederlands gesproken audioguide mee die me door het gebied loodst. De KF's zien er tegenwoordig Teletubbie-achtig uit. Heuvelige grasvelden met houten overkappingen en weelderige bomen zijn over het terrein verspreid. En dan vertelt de meneer van de audioguide dat de heuvels in het terrein zo gevormd zijn doordat tijdens het regenseizoen de beenderen van de slachtoffers die hier in massagraven lagen, naar boven drijven en de grond inzakt. Elke kuil die je ziet, was dus een graf. En de houten overkappingen zijn gebouwd op de grootste graven. Nog steeds drijven tijdens het natte seizoen beenderen naar het oppervlak. Soms zie je kledingresten liggen. Ook die zijn langzaam naar boven gekomen. In de stupa liggen verdiepingen vol met schedels en andere beenderen gesorteerd op leeftijd en geslacht. In de schedels zitten de gaten van de wapens waarmee ze zijn doodgeslagen. Omdat kogels te duur waren, werden de slachtoffers, doodgeslagen met een schop, bijl of andere landbouwgereedschappen. Je loopt een stukje door en komt bij een nieuw massagraf. De guide vertelt dat hier vrouwen en kinderen lagen die soms nog leefden als ze in het graf werden gegooid. Naast het graf staat een boom, versierd met armbandjes die toeristen overal vandaan hebben gehaald en ze hier weer achterlaten. Tegen deze boom werden baby's doodgeslagen.
De gevangenis waar we daarna heen gaan is nog confronterender. De Khmer Rouge had alle stedelingen teruggestuurd naar de dorpen waar hun familie vandaan kwam en de steden waren spooksteden geworden. In de hoofdstad heeft de overheid toen een school omgebouwd tot gevangenis. De klaslokalen werden martelkamers met een metalen bed waaraan de gevangene met een ketting vastzat. Andere lokalen werden in kleine cellen verdeeld, van nog geen meter breed en zo'n anderhalve meter diep. Aan de muren hangen enkele foto's van extreem vermagerde gevangenen. In S-21 hebben een kleine 20.000 mensen vastgezeten onder valse beschuldigingen terwijl ze gedwongen werden om misdaden te bekennen die ze niet hadden begaan. Het aantal mensen dat de gevangenis levend heeft verlaten is net niet op 2 handen te tellen.
De gevangenis voelt extremer dan de Killing Fields, niet omdat wat hier is gebeurt erger is, maar omdat het zo onveranderd is. In de velden loop je langs grasheuvels, die iets verschrikkelijks toch mooi omhullen. In de gevangenis is het kaal en grauw en vullen de foto's aan de muur net dat beetje aan wat je niet meer kan zien.
Je wordt er stil van.
- comments